واریکوسل چیست و چگونه باعث ناباروری در مردان می‌شود
واریکوسل چیست
واریکوسل به بزرگ شدن غیرطبیعی سیاهرگ‌های اطراف بیضه گفته می‌شود که بیشتر در سمت چپ دیده می‌شود و شبیه به واریس پاها است
در بسیاری از مردان هیچ نشانه‌ای ندارد و در معاینه‌های معمول پزشکی تشخیص داده می‌شود
با این حال برخی افراد ممکن است احساس درد سنگینی یا ناراحتی در ناحیه بیضه داشته باشند که معمولاً با ایستادن طولانی یا فعالیت شدید بیشتر می‌شود
اهمیت واریکوسل
واریکوسل می‌تواند بر عملکرد طبیعی بیضه‌ها تأثیر بگذارد و یکی از دلایل شایع ناباروری در مردان باشد
افزایش دمای بیضه به علت اختلال در تخلیه خون وریدی باعث آسیب به سلول‌های تولیدکننده اسپرم می‌شود
در صورت تشخیص زودهنگام امکان درمان مؤثر وجود دارد و در بسیاری از موارد باروری فرد بهبود پیدا می‌کند
علائم واریکوسل
احساس درد مبهم یا سنگینی در بیضه
احساس ناراحتی پس از ایستادن یا فعالیت زیاد
کوچک شدن بیضه در برخی موارد
مشکل در باروری یا کاهش کیفیت اسپرم
علت بروز واریکوسل
علت دقیق بروز واریکوسل مشخص نیست اما مواردی مانند نارسایی دریچه‌های سیاهرگی و فشار داخلی شکم در ایجاد آن نقش دارند
این وضعیت معمولاً در نوجوانی ظاهر می‌شود و در جوانی شدت می‌گیرد
ساختار بدنی و زمینه ژنتیکی نیز می‌توانند مؤثر باشند
اثر واریکوسل بر باروری
واریکوسل با افزایش دمای اطراف بیضه عملکرد طبیعی تولید اسپرم را مختل می‌کند
در نتیجه ممکن است تعداد اسپرم کاهش یابد یا حرکت و شکل طبیعی اسپرم‌ها دچار اختلال شود
این تغییرات می‌توانند باعث ناباروری در مردان شوند
درمان مناسب در بسیاری از موارد باعث بهبود کیفیت اسپرم می‌شود
تشخیص واریکوسل
تشخیص اولیه با معاینه فیزیکی در حالت ایستاده انجام می‌شود
برای تأیید تشخیص و بررسی شدت بیماری معمولاً از سونوگرافی داپلر استفاده می‌شود
این روش جریان خون غیرطبیعی را در رگ‌های بیضه نشان می‌دهد
درمان واریکوسل
در صورتی که فرد علائم واضحی نداشته باشد یا آزمایش‌های باروری طبیعی باشد نیازی به درمان فوری نیست
اما در صورت وجود درد ناباروری یا تحلیل رفتن بیضه درمان پیشنهاد می‌شود
روش‌های درمانی شامل جراحی باز لاپاراسکوپی یا آمبولیزاسیون وریدی هستند
انتخاب روش به وضعیت عمومی بیمار و نظر پزشک بستگی دارد
چه زمانی نیاز به درمان است
اگر واریکوسل باعث درد مداوم اختلال در اسپرم یا کاهش عملکرد بیضه شود درمان ضروری است
در موارد بدون علامت و بدون مشکل باروری معمولاً درمان انجام نمی‌شود اما پیگیری منظم توصیه می‌شود
جمع‌بندی
واریکوسل یکی از علل شایع ناباروری در مردان است که با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد
در صورت مشاهده هرگونه ناراحتی در بیضه یا مشکلات در باروری مراجعه به پزشک اورولوژیست اهمیت زیادی دارد
منبع علمی
Agarwal A و همکاران
Surgical treatment of varicocele a systematic review and meta analysis
International Brazilian Journal of Urology 2022
